Davlat fuqarolik xizmatidagi rahbarlik lavozimlariga xotin-qizlarni maqsadli tayyorlash tizimi yo‘lga qo‘yildi

Xotin-qizlarning ijtimoiy, siyosiy faolligi va davlat boshqaruvida qarorlar qabul qilish jarayonidagi ishtiroki mamlakat taraqqiyoti uchun muhim ahamiyatga ega. 

Darhaqiqat, xotin-qizlarning o‘z zimmasidagi vazifalar ijrosiga masʼuliyat bilan yondashishi, ulardagi ishchanlik salohiyati, muloqot ko‘nikmalari, tezkor va qatʼiyatlik bilan qaror qabul qila olish mahorati, bu  jarayonlarda boshqa insonlar fikrlarini ham inobatga olib, xulosa qila olish xususiyati – davlat xizmatida ularning o‘ziga xos o‘rin tutishini namoyon qiladi. 

Shu tufayli, davlat boshqaruvida xotin-qizlar salmog‘ini oshirish, xususan, salohiyatli rahbar ayollar korpusini shakllantirish – davlat  fuqarolik xizmatini rivojlantirish kun tartibidagi dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.

Taʼkidlash kerak, Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi tomonidan ochiq tanlovlar yo‘lga qo‘yilganidan so‘ng amalda barcha uchun bir xil talablar belgilandi, ish beruvchi, kadrlar boshqarmasi vakillari va nomzodlar o‘rtasidagi inson omili cheklandi. Bu albatta, xotin-qizlarning davlat xizmatiga kirish imkoniyatlarini yana-da kengaytirdi.

Raqamlarda fikrimizni asoslaydigan bo‘lsak, avvallari ayollar davlat xizmatiga kirganlarning 5-8 foizini tashkil etgan bo‘lsa, endi tanlov g‘oliblarining qariyb 34 foizini xotin-qizlar tashkil etmoqda.  

Aniqroq qilib qayd etsak, bugungi kunga qadar ochiq tanlovlarda 3,7 mln nafar nomzodlardan arizalar kelib tushgan bo‘lsa, shulardan 20 foizini ayollar tashkil etdi. Mazkur tanlovlarda g‘olib bo‘lgan 78 900 nafar fuqarolarimizning 26 300 nafari (33%) xotin-qizlardir. Buni kadrlar siyosatidagi katta yutuq sifatida eʼtirof etsak bo‘ladi.

Shuningdek, Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi tomonidan respublikamizda rahbarlik lavozimlar uchun shakllantirilgan Milliy kadrlar zaxirasida xotin-qizlar salmog‘i 2023-yilga nisbatan 2 barobar oshirildi. 

Taʼkidlashimiz joiz, endilikda “Mahalladan — respublikagacha” tamoyili asosida  xotin-qizlar ham yuqori lavozimlarga tayinlanmoqda. Xususan, yangi tizimga ko‘ra, mahallalarda faoliyat yuritayotgan hokim yordamchilari, yoshlar yetakchilari va xotin-qizlar faollari orasidan 1 000 nafari Salohiyatli kadrlar rezerviga saralab olindi. Nomzodlar uchun maxsus Dastur tayyorlandi, malakasi oshirildi va ularni turli masʼul lavozimlarga tayinlash jarayonlari amalga oshirilmoqda.

Bundan tashqari, Agentlik tomonidan 29 ta respublika ijro etuvchi hokimiyat organlarida hamda ularning Sirdaryo viloyatidagi 7 ta hududiy boshqarmasida faoliyat olib borayotgan 83 nafar  xotin-qizlar uchun sinov tariqasida moslashuvchan ish rejimi aprobatsiyasiyadan muvaffafiyatli o‘tkazildi. Endilikda, davlat xizmatida barcha uchun shunday maqbul rejimlarni yo‘lga qo‘yish choralari ko‘rilmoqda.

Shuningdek, bugungi kunga qadar xotin-qizlarni rahbarlik lavozimlariga maqsadli tayyorlashga qaratilgan “Rahbar ayollar maktabi” o‘quv dasturining 3 ta mavsumi doirasida 143 nafar ayollar o‘qitildi. O‘quvlar yakuniga ko‘ra, ushbu tinglovchilar Milliy kadrlar zaxirasiga kiritildi.

Agentlik tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi bilan birgalikda joriy yilning avgust-noyabr oylarida “Rahbar ayollar maktabi” dasturining 4-mavsumi uchun nomzodlarni saralash jarayoni o‘tkazildi.

Davlat organlari va tashkilotlari tomonidan tavsiya etilgan xotin-qizlar orasidan 300 nafar hamda Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi tavsiyasi bilan yuqori natija ko‘rsatgan, yetuk va tashabbuskor 250 nafar ayol maktab direktorlari saralab olindi. Bunda jami 550 nafar salohiyatli xotin-qizlar ro‘yxati shakllantirildi.

Saralab olingan nomzodlarning bilim darajasini aniqlash uchun o‘tkazilgan Milliy kadrlar zaxirasi test sinovlaridan muvaffaqiyatli o‘tgan 150 nafar xotin-qizlar bilan suhbatlar tashkil etildi. Test sinovlari va suhbat natijalariga asosan eng yuqori natijalarga erishgan 100 nafar xotin-qizlar “Rahbar ayollar maktabi”ning yangi mavsumi o‘quvlarida ishtirok etish uchun tavsiya etildi. Hozirda o‘quv jarayonlari bo‘lib o‘tmoqda.

Qayd etish joiz, Prezidentimiz boshchiligidagi islohotlarni samarali amalga oshirish uchun bugungi kunda rahbarlardan iqtisodiyot va tadbirkorlikni rivojlantirish, aholi daromadlarini oshirish bo‘yicha ko‘proq bilimlar talab qilinmoqda.

Eʼtiborli jihati, ushbu mavsumning o‘quv dasturi takomillashtirildi, xususan, dastur raqamli iqtisodiyot, aholini kambag‘allikdan chiqarish, tadbirkorlik ekotizimi va “yashil” iqtisodiyotni rivojlantirish sunʼiy intellekt asoslari va loyihalarda qo‘llanilishi, muammolarni manzilli hal etish bo‘yicha ko‘nikmalarini rivojlantirishga yo‘naltirilgan mavzular bilan yana-da to‘ldirildi.

Bundan tashqari, dars mashg‘ulotlariga o‘z amaliy tajribalari bilan bo‘lish va shaxsiy namuna sifatida yuqori lavozimdagi rahbarlar, vazirliklar va idoralar, tijorat banklarining tajribali rahbar va mutaxassislarini jalb etish rejalashtirilgan.

Bu esa ko‘p sonli nomzodlar orasidan saralangan xotin-qizlarizni yuqori rahbarlik lavozimlariga maqsadli tayyorlashda eng zamonaviy bilimlar asosida malaka oshirish jarayonlari tashkil etish imkoniyatini beradi.

Albatta, Gender tenglikka erishish strategiyasida ham boshqaruvda ayollarning sonini bosqichma-bosqich oshirish bo‘yicha vazifalarimiz belgilangan.

Maqsadimiz 2030-yilga kelib, davlat fuqarolik xizmatida xotin-qizlarning nafaqat sonini, balki ularning bilim va salohiyatini yana-da oshirish, shuningdek, ayol davlat xizmatchilarning uzluksiz kasbiy va shaxsiy rivojlanishi uchun maqbul samarali tizim orqali ularni rahbarlik lavozimlariga maqsadli tayyorlashning shaffof va samarali tizimini takomillashtirishdir.

Xabaringiz bor, “O‘zbekiston–2030” strategiyasini “Atrof-muhitni asrash va “yashil iqtisodiyot” yilida amalga oshirishga oid davlat dasturi loyihasi jamoatchilik muhokamasiga qo‘yildi.

Loyihaning IV bo‘limi Qonun ustuvorligini taʼminlash, xalq xizmatidagi davlat boshqaruvini tashkil etish yo‘nalishining 81-maqsadida Davlat xizmatining rahbarlik lavozimlariga xotin-qizlarni maqsadli tayyorlash tizimini yaratish, bunda iqtidorli xotin-qizlar orasida “Rahbar ayollar maktabi”ga qabul doirasida maqsadli tanlovlar eʼlon qilinib, 100 nafar xotin-qizlarning maxsus o‘quv dasturi asosida boshqaruvga oid ko‘nikmalarini oshirish, onlayn o‘quvlar orqali 20 ming nafardan ortiq xotin-qizlarning bilimlari va kasbiy ko‘nikmalarini oshirish nazarda tutilmoqda.

Davlat xizmatida xotin-qizlarni salohiyatini oshirishga yo‘naltirilgan tizimlar esa bevosita davlat xizmati sifatiga va natijadorligiga taʼsir o‘tkazadi. Albatta, ushbu dastur – mamlakatimizda  xotin-qizlarning ijtimoiy-siyosiy xabardorlik darajasini oshirish, kasbiy bilimlarini yuksaltirish hamda davlat xizmatida ayollar uchun o‘zaro tajriba va malaka almashishga qulay ijtimoiy muloqot maydoni vazifasini o‘taydi.

Shu asosda, mazkur tizim eng salohiyatli xotin-qizlarni davlat xizmatiga yana-da keng jalb qilish, umuman olganda, ayollarning jamiyatdagi faolligini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi.

 
Farangiz AVAZBEKOVA,

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi

Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi bosh inspektori,
yuridik fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)